Perspectief van de stad

In Amsterdam heeft het huidige college democratische buurtontwikkeling centraal in haar beleid gesteld. Een groot aantal buurten in de Bijlmer is aangemerkt als “ontwikkelbuurt”. Deze buurten zijn sociaal-economisch zwakker en kenmerken zich door problematiek op verschillende vlakken, waaronder (jeugd)werkloosheid, eenzaamheid, armoede, laaggeletterdheid en criminaliteit. Daarnaast is het onderhoud van de woningen en de openbare ruimte vaak achterstallig, uitgesteld of minimaal. (bron)

In deze buurten wordt daarom extra geïnvesteerd om de leefbaarheid te verbeteren. Het college stelt dat het bouwen van woningen in achterstandswijken momentum creëert om de sociaaleconomische positie van inwoners te verbeteren. Tegelijkertijd wil het college, samen met lokale stakeholders, de ambities van Amsterdam Klimaatneutraal en Aardgasvrij versneld realiseren in ontwikkelbuurten. De enorme opgaven wat betreft onderhoud, renovatie, en sloop bieden daartoe ook kansen. Maar de betrokkenheid en eigenheid van de buurten en haar bewoners mogen hierin niet op het tweede plan komen te staan. De recent door de gemeenteraad vastgestelde Strategie en Innovatie- en Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie is ambitieus maar biedt tevens een aantrekkelijk perspectief op gebiedsontwikkeling gericht op waardebehoud (zie hier voor meer achtergrond). Dit bevat onder meer het streven van Amsterdam om zich te ontwikkelen als economie die binnen de ecologische grenzen van de planeet een eerlijke en sociale maatschappij vormt voor iedereen: een donut-economie. Een circulaire economie zorgt voor een eerlijkere samenleving, zowel lokaal als mondiaal. Zo schept ze o.a. banen op het gebied van reparatie en verwerking en zorgt ze ervoor dat mensen uit alle gelederen van de samenleving kunnen profiteren van de verduurzaming door kwalitatief hoogwaardige producten beter toegankelijk te maken.

Bij grote gebiedsontwikkelingen en in buurttransities ligt gentrificatie op de loer. Het kan ervoor zorgen dat over een tijdje geen ruimte meer is voor de oorspronkelijke bewoners. In de Woonagenda 2025 wordt het behoud van diversiteit bestempeld als prioriteit: “het realiseren van voldoende woningen in alle segmenten in kwalitatief hoogwaardige, gemengde stedelijke milieus.”

En zelfs Burgemeester Halsema verzekert dat juist de huidige bewoners welkom blijven in de Bijlmer: “Het is soms goed om sociaal-economische klassen te mengen, maar het mag niet leiden tot ongelijkheid. (…) Mijn toekomstvisie voor Zuidoost is zoals de wederopstanding van de wijk Brooklyn in New York, maar dan zonder de hoge huizenprijzen.” (Zie ook: Halsema komt met aanpak om achterstand Zuidoost te verhelpen)

Een prachtige visie. Echter, de huidige realiteit is dat bewoners van de Bijlmer moeilijk betaalbare, passende huisvesting en aansluitende buitenfaciliteiten vinden in hun eigen buurt. Zonder interventies lijkt de trend te zijn dat de huizenprijzen blijven stijgen en de buurt onbetaalbaar wordt voor haar huidige bewoners.