CONCLUSIES

Het actieonderzoek heeft tot dusver laten zien dat CLT een kansrijk instrument is voor inclusieve gebiedsontwikkeling. De CLT combineert blijvend betaalbaar wonen met gemeenschapsontwikkeling. Het CLT model zorgt ervoor dat de gemeenschap zeggenschap, verantwoordelijk en eigenaarschap kan nemen over hun woon- en leefomgeving.

De afgelopen twee jaar is capaciteit ontwikkeld en lokale ondernemers en bewoners hebben effectief verder gewerkt aan het vormgeven van de CLT; onder meer het vaststellen van condities omtrent toewijzing, prioritering aan specifieke doelgroepen en het opstellen van plannen en uitgangspunten voor de bestemming van panden. Bij de ontwikkeling van een CLT biedt dit een kader waarmee de buurt invloed uitoefent op hun woonsituatie en -omgeving. De CLT H-Buurtvereniging laat bovendien zien dat naast de focus op inclusieve gebiedsontwikkeling de CLT een springplank kan zijn om een sociaal-economisch buurtprogramma op te zetten.

Het proces van de afgelopen tijd heeft geresulteerd in de realisatie van een CLT H-buurtvereniging met 80 leden uit de buurt die klaar staan om de volgende stap te nemen. Het expertisecentrum CLT Bijlmer biedt de (lokale) expertise en ondersteuning voor verdere ontwikkeling van een CLT. De Amsterdamse CLT aanpak, zoals ontwikkeld in de Bijlmer, is in lijn gebracht met, en is aanvullend op de bestaande ontwikkelmodellen voor CPO’s en wooncoöperaties. Dit maakt het in principe financieel en juridisch haalbaar. Ze kunnen worden toegepast op nieuwbouwlocaties en transformaties zoals uitponding (verkoop) van bestaand woningcorporatie vastgoed en herbestemming van kantoorpanden.

Woningen worden betaalbaar aangeboden, soms voor specifieke doelgroepen, en blijven betaalbaar, ook voor toekomstige bewoners. De relatief lage woonlasten zijn een basis voor het verbeteren van de economische positie van bewoners maar ook van de buurt als geheel.

Onderzocht wordt of het CLT model ook kan worden toegepast om gebouwen, systemen, materialen, of zelfs spullen in collectief beheer te nemen, met als uitgangspunt het betaalbaar maken én het borgen van de transitie naar een duurzame stad. Hierbij wordt gedacht aan onder meer collectieve inkoop en verwaarding bij einde levensduur.

De kansen die CLT biedt, hierboven toegelicht, geven directe aanleiding tot twee concrete vervolgstappen: Ten eerste, het kapitaliseren op de resultaten van dit actieonderzoek door het momentum te behouden van een enthousiaste lokale gemeenschap (georganiseerd in de CLT H-Buurtvereniging) én de opgedane kennis in praktijk te brengen door een daadwerkelijke CLT ontwikkeling te realiseren. Ten tweede, verder onderzoek te doen naar geïdentificeerde kansen op het gebied van verduurzaming en circulariteit.

Overwegende biedt de CLT een uitgelezen mogelijkheid om de huidige en toekomstige bewoners van de Bijlmer te voorzien in blijvend betaalbare woningen én buurtfaciliteiten, en vorm te geven aan de sociaal-economische emancipatie van bewoners. Hiermee geeft de CLT een wenkend perspectief voorbij het huidige marktdenken richting duurzaam samen leven en biedt hierin bovenal kansen voor een gewortelde community van betrokken mensen in hun buurt.